Na dwudniowej ogólnopolskiej konferencji w Łebie ph. ”Perspektywy rozwoju infrastruktury społecznej na rzecz edukacji i aktywności osób starszych – rola Uniwersytetów Trzeciego Wieku”, której zapowiedź ze szczegółami organizacyjnymi ukazała się na naszej stronie w minionym tygodniu, poruszono liczne problemy, nurtujące społeczeństwo i władze nie od dziś, ale ciągle domagające się wnikliwego rozpatrzenia i stosownego ich rozwiązania. Żeby się odpowiednio do nich odnieść, Uniwersytet Trzeciego Wieku w Łebie przy wsparciu senatora Kazimierza Kleiny i Kazimierza Burzyńskiego, rektora łebskiego UTW oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zaprosili do dyskusji szereg dobrze zorientowanych w temacie osób.
I tak Wiesława Borczyk, prezes Ogólnopolskiej Federacji Stowarzyszeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku, prowadząca piątkowy panel dyskusyjny pt. „Aktywność społeczna osób starszych a doświadczenia działalności UTW w Polsce”, przypomniała zebranym na sali aktywistom i słuchaczom UTW oraz ich sympatykom i samorządowcom z różnych stron kraju, iż pierwszy UTW powstał 37 lat temu w Warszawie w 1975 r., a dziś działa aż 410 uniwersytetów TW i nadal powstają kolejne. Świadczy to zarówno o aktywności seniorów, ich chęci uczenia się i podejmowania rozmaitych zadań, jak i zaznaczenia swojej roli w społeczeństwie.
– Konferencja ma na celu pokazanie różnych celów UTW, fundacji i stowarzyszeń UTW – powiedziała prezes Borczyk. – Bardzo ważne jest, aby utrzymać bogactwo uniwersytetów, nie tylko te, działające przy wyższych uczelniach.
Michał Szczerba, poseł RP, przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Uniwersytetów TW, zapewnił, że tematem zajmuje się rząd i sejm, którym zależy na włączaniu społecznym osób starszych a aktywnych. W połowie ub. roku powstał parlamentarny zespół, zajmujący się UTW i dziś liczy 22 posłów. W niedalekiej przyszłości ma powstać Departament Osób Starszych, a obecnie jest wdrażany Rządowy Program na Rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2012-2013..
Jak można działać skutecznie, przedstawiła Bożena Zglińska, dyrektor Centrum Aktywności Seniora w Gdyni, działającego od 7 lat. Na 250 tysięcy mieszkańców – 50 tysięcy to ludzie starzy.
– Nie sposób nie zająć się seniorami Gdyni – stwierdziła. – Animowanie aktywności seniorów to także założenia urzędu miasta.
CAS informuje seniorów, co dzieje się w mieście, w czym mogliby uczestniczyć, prowadzi m.in. Miejskie Kluby Seniora.
– Wytworzyliśmy sieć partnerstwa pomiędzy seniorami a instytucjami i urzędem. W rezultacie Gdynia liczy ponad 9 000 aktywnych seniorów – podsumowała dyr. Zglińska.
Podobnie 1/5 społeczności Poznania to też ludzie starsi. Dla nich i z nimi działa Centrum Inicjatyw Senioralnych, m.in. organizując Senioralia Poznańskie.
– Odbyło się w ich ramach 25 otwartych wykładów, 20 bezpłatnych warsztatów dla chętnych, otwarte drzwi w 14 instytucjach i wiele innych atrakcji – poinformowała Monika Szelągiewicz, dyrektor centrum. – Przez cały październik ubiegłego roku wzięło w nich udział 2500 seniorów.
Krystyna Lewkowicz, prezes Ogólnopolskiego Porozumienia Uniwersytetów Trzeciego Wieku m.in. podkreśliła wagę „Paktu na rzecz seniorów”, jaki sformułowano na kongresie UTW w marcu br. Chodzi w nim o to, aby UTW stały się partnerem w kreowaniu polityki senioralnej Państwa. Nawiązała do wypowiedzi posła Szczerby, iż Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej stawia na wysokie standardy i ekspansywną strategię UTW. Chodzi też o to, aby powstał dział administracji urzędowej Osoby Starsze.
Aktywność Gdańskiego UTW omówiła Ludwika Sikorska z Gdańskiej Rady ds. Seniorów. W ich UTW, który działa od roku ak. 2004/05, stawia się na przedsiębiorczość ludzi 55+. Współpracując z różnymi uczelniami, GUTW zapraszał przez cały rok 2011/12 na otwarte różne wykłady nie tylko seniorów. O wszystkim, co robi, można poczytać na stronie www.seniorzy.ug.gda.pl
O jedynym takim przedsięwzięciu w Europie, jakim jest Szkoła @ktywnego Seniora, mówiła Lidia M. Jedlińska z Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie, promotor Programu Grundtvig. Program prowadzony jest wespół z Towarzystwem Polsko-Niemieckim w Krakowie. W ich zajęciach wzięło już udział 3 300 uczestników. Promują m.in. uczenie się przez całe życie. W swoją działalność wciągają młodych ludzi, którzy prowadzą rozmaite zajęcia, jak kursy komputerowe i językowe i integrują skutecznie różne zespoły seniorów. Wszystko to biblioteka z S@S prowadzi bezpłatnie, a przy tym współpracuje z 11 krajami.
W Białymstoku działa bez precedensu 100-osobowa Akademia +50, młodsza siostra białostockiego UTW, liczącego 600 osób. Pomysły mają wspaniałe: np. „Taniec w parku” przy fontannie co poniedziałek o godz.10 ma już trzecią edycję. Seniorzy mają swoje zespoły: tańca brzucha, hawajskiego, flamenco. Program Open (H)art prowadzą wspólnie z krajami obcymi.
Nie mniej aktywnie pracuje UTW Uniwersytetu Wrocławskiego, co relacjonowała Walentyna Wnuk, doradca prezydenta Wrocławia ds. seniorów z Dolnośląskiej Rady ds. Seniorów. To we Wrocławiu powstała pierwsza Rada ds. Seniorów, a w następstwie Wrocławskie Centrum Seniora. Rada rozpoczęła program „Miasto pokoleń”.
– Jako seniorzy chcemy być użyteczni i potrzebni – zapewniła, mówiąc o aktywności społecznej, która daje szanse wykorzystania potencjału ludzi starszych i jest „podstawą godnego starzenia”. – Należy walczyć z negatywnym wyobrażeniem starości w świecie kultu młodości.
Dzięki współpracy Wrocławia ze Lwowem i Grodnem powstały tam braterskie UTW. Oryginalnym pomysłem jest Klub Przyjaźni Juniora z Seniorem przy UTW.
O Europejskiej Agendzie na Rzecz Uczenia się Dorosłych mówił Stanisław Drzażdżewski z Ministerstwa Edukacji Narodowej, zaznaczając, iż w tej mierze mamy wiele do zrobienia, bo na tle państw Europy wypadamy marnie, za wyjątkiem edukacji przedszkolnej i szkolnej.
Władysław Kosiniak-Kamysz, minister pracy i polityki społecznej, który spóźnił się na dopołudniowe piątkowe obrady, zrewanżował się potem w swoim programowym wystąpieniu zapewnieniem, iż Rada Ministrów przyjęła program formułowania polityki senioralnej jako komponent systemowej strategii polityki socjalnej. Są na to środki: 20 mln na rok 2012/13. Ministerstwo pracuje nad powołaniem Departamentu ds. Ludzi Starszych, co zasugerował wcześniej poseł Szczerba. Ten departament – nowość w Polsce – będzie w trakcie tworzenia spajał różne działania i chętnie wysłucha seniorów, jakie są ich oczekiwania.
– Fenomen na skalę europejską to potęga i rozwój ilościowy i jakościowy UTW – powiedział minister.
Zgodził się z uwagami, iż trzeba lepiej programować silver economy, czyli gospodarkę kierowana ku seniorom. Uznał również za ważne dla kondycji zdrowotnej seniorów dbanie o prawidłowe odżywianie i zapewnienie zdrowego stylu życia. Ministerstwo zafundowało więc tym 30 seniorom, którzy wzięli udział w nauce i treningu nordic walking, prowadzonym w sobotę przez Olgierda Bojkę z AWF w Gdańsku, prezesa Polskiej Federacji Nordic Walking, po komplecie specjalnych kijków do uprawiania tego sportu. O jego wadze dla zdrowia mówiła Ewa Kozdroń, prezes Europejskiego Stowarzyszenia Promocji Aktywności Ruchowej 50+.
Edmund Wittbrodt, senator RP wyraził podziw dla działalności UTW.
– Jestem pod dużym wrażeniem prezentacji osiągnięć różnych krajowych Uniwersytetów Trzeciego Wieku – zapewnił, przedstawiając wnioski z dyskusji, jaką na temat seniorów prowadzono w lutym br. w senacie.
W dyskusji m.in. poruszono kwestię dofinansowania UTW przez rząd czy samorządy. Krystyna Jurczewska z Gliwic podpowiedziała, że dobrze byłoby, aby każdy samorząd przeznaczał obligatoryjnie pewną sumę na UTW w swoim okręgu.
Sobotni panel pt. „Zmiana demograficzna – wyzwania społeczno-gospodarcze” był równie interesujący, bo na pytanie „Jaką chcemy mieć starość” odpowiadał: „Aktywne starzenie wymaga tworzenia osobom starszym możliwości na rynku pracy, w życiu społecznym oraz wspieranie ich samodzielności. Jest podstawą solidarności pomiędzy pokoleniami”.
– Pod wpływem starzenia się, które jest procesem wszechogarniającym , nic już nie będzie takie samo – zauważył Mieczysław Augustyn, senator RP, przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Osób Starszych. – Trzeba się do starości przygotowywać, czyli jest potrzebna edukacja dla ludzi starszych.
Przy tym zróżnicowana, bo seniorzy nie są grupą jednolitą, gdyż jedni są jeszcze zdolni i chętni do pracy, inni nie chcą już pracować w swoim fachu, ale są żądni działania w innym kierunku, a wreszcie są osoby niesamodzielne, całkiem niesprawne, którymi trzeba się troskliwie zająć, zabezpieczyć późną starość.
Istotna jest więc edukacja drugiej szansy, nabywanie nowych umiejętności, a tu należy wziąć pod uwagę, by nie uczyć się tego, co się nie przyda , a tego, co tę drugą szansę daje – kierunków deficytowych na rynku pracy. Jest np. 200 tys. miejsc na rynku usług opiekuńczych.
– Nadchodzi w Polsce ogromna fala starości – powiedział. – Należy zrobić wszystko, aby tę falę pozytywnie wykorzystać.
Przy tym należy przekonać młodych Polaków, by nie obawiali się w Polsce gerontokracji i zabierania im przez seniorów miejsc pracy, i by nie wyjeżdżali gremialnie za granicę.
Jolanta Perek-Białas ze Szkoły Głównej Handlowej UJ podjęła temat ekonomiczny: „Starzenie się ludności a rozwój srebrnej, białej, zielonej gospodarki”. Srebrny sektor to przedsiębiorczość osób 65+, biały – wszystko, co związane jest z lecznictwem, a zielony – ze środowiskiem naturalnym, w tym z turystyką. Te trzy sektory powinny współgrać ze sobą. Może z pomocą UTW uda się stworzyć miejsca pracy dla seniorów w sektorze białym i zielonym.
Panel „Ekologia – dziedzina edukacji osób starszych” wypełniły dwa wystąpienia: Kazimierza Burzyńskiego z Politechniki Gdańskiej, rektora UTW w Łebie i Katarzyny Wożniak, dyrektor Słowińskiego Parku Narodowego. Profesor w wykładzie „Ekologia – wyzwania na przyszłość” skupił się głównie na konieczności oszczędzania wody, ponieważ część czasu na swoje wystąpienie przeznaczył na przedstawienie działalności UTW w Łebie, jednego z najmłodszych UTW w Polsce, bo istniejącego od ub. roku. Natomiast pani dyrektor, mówiąc o SPN i jego urokach w 45-lecie istnienia, podkreśliła wagę ochrony przyrody,
Senator Kleina, zamykając konferencję powiedział, iż każdy jest potrzebny, od młodych po seniorów i tak należy prowadzić edukację narodową. Oczywiście gorąco podziękował wszystkim, którzy wzięli udział aktywny i bierny w konferencji oraz organizatorom.
Zważywszy, iż polskie społeczeństwo starzeje się zastraszająco, o czym mówił senator Augustyn, podejmowanie tego typu problemów jak na łebskiej konferencji, jest istotne i zasadne, a ustalenia i deklaracja mają niebagatelną wagę.
Szczegółowy przebieg konferencji dostępny jest na stronie www.utw.leba.eu
Stronę kulinarną zapewnili mistrzowie kuchni Wodnika od poczęstunków na holu Szkoły Podstawowej w przerwach obrad po bankiet w swojej restauracji. Tam koncert na saksofonie dała Paulina Strzegowska, a żartobliwymi bajkami raczył prelegentów i uczestników konferencji Michał Malinowski z Muzeum Baśni i Opowieści w Konstancinie, bywalec spotkań autorskich w Łebskiej Miejskiej Bibliotece.
O działalności naszych lokalnych UTW, tj. w Łebie i Lęborku – przy najbliższej nadarzającej się okazji.
Fot. i relacja Iw. Ptasińska
