Pierwsza część wywiadu ze st. kpt. Marcinem Elwartem, dowódcą Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej oraz oficerem prasowym KP PSP w Lęborku.
Część druga znajduje się na stronie:
https://www.lebork24.info/2023/06/17/dowodca-jrg-w-ratownictwie-najwazniejszy-jest-czas-wywiad-zdjecia/
Za nami niedawne powiatowe obchody Międzynarodowego Dnia Strażaka, które miały miejsce 16 maja na placu apelowym KP PSP w Lęborku. Jak co roku, jest to czas pewnych podsumowań. Zawód strażaka cieszy się w Polsce najwyższym poziomem zaufania społecznego, z pewnością wyższym od zawodu policjanta, lekarza czy polityka. Jak Pan to odbiera i czy lęborscy strażacy spotykają się z wyrazami wdzięczności mieszkańców na co dzień?
Najbardziej obiektywną ocenę działań Państwowej Straży Pożarnej wystawia społeczeństwo. I tutaj przykładem tego mogą być ostatnie sondaże, w których rzeczywiście strażak cieszy się największym zaufaniem. Tak wysoki kredyt zaufania wymaga od formacji tego, że nie może ona spocząć na laurach, tylko musi dążyć do ciągłego rozwoju i doskonałości oraz wywiązywać się w sposób szczególny z szerokiego wachlarza nałożonych zadań, w tym walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami. Nie pozostaje nam nic innego, jak tylko podziękować społeczeństwu za zauważenie naszego zaangażowania oraz realizować dalsze zadania na dotychczasowym lub wyższym poziomie, aby tego zaufania nie stracić. Chciałbym tylko podkreślić, że nasze zadania wymagają zaangażowania innych służb, z którymi działamy przy likwidacji zagrożeń i ta współpraca wpływa całościowo na poziom bezpieczeństwa na naszym terenie.
Na jakie niebezpieczeństwa są narażeni strażacy? Czy podczas różnych akcji gaśniczych istnieje realne zagrożenie życia interweniującego strażaka?
Różnorodność zdarzeń, w których uczestniczy Państwowa Straż Pożarna powoduje, że zagrożeń dla strażaków biorących bezpośredni udział w działaniu ratowniczym jest wiele. Oczywiście nie każde zdarzenie stanowi zagrożenie dla strażaków. Zdarzają się zdarzenia, w których te zagrożenia nie występują albo występują w minimalnym stopniu, niemniej jednak zdarzają się również takie, w których to niebezpieczeństwo jest realne i bardzo wysokie. Przy działaniach największym zagrożeniem jest niewiadoma, ponieważ nie daje możliwości przygotowania się na występujące zagrożenie. Strażacy zawsze starają się minimalizować wystąpienie zagrożenia, natomiast nie zawsze się to udaje. Ryzyko jest wpisane w nasz zawód i każdy z nas ma tą świadomość. Każdy wyjazd strażaka wiąże się z zagrożeniem oraz niebezpieczeństwem dla zdrowia i życia. Jednak ciągła praca włożona w doskonalenie zawodowe oraz doposażanie w nowe pojazdy, wyposażenie i sprzętu prowadzi do możliwości podjęcia walki z zagrożeniami, które potrafimy likwidować.
Jak wyglądała najtrudniejsza i najbardziej zapamiętana akcja, w której brał Pan udział i czego dotyczyła?
Każdy strażak pewnie takich zdarzeń ma wiele, niemniej jednak w pamięci pozostają te najbardziej drastyczne, te w których cierpią ludzie. Dla strażaka największym niepowodzeniem w działaniach jest sytuacja, w której pomimo wszelkich wysiłków nie udało się komuś pomóc. Najtrudniejsza akcja to nie ta, w której strażak pada z wycieńczenia, ale ta, która zapisuje się w jego głowie i ciąży przez jakiś czas. Wycieńczenie fizyczne jesteśmy w stanie w jakiś sposób zregenerować, natomiast to, co pozostaje w psychice już niekoniecznie. Wszystko zależy od charakteru i cech osobowości, ale nie znam strażaka, którego nie ruszy ludzka krzywda czy cierpienie dzieci. Dlatego też właśnie zdarzenia z udziałem osób poszkodowanych są dla strażaków najtrudniejszymi.
Czy praca w straży pożarnej jest trudna? Jakie cechy charakteru powinien mieć strażak? Czy wyjazdom na akcje gaśnicze zawsze towarzyszy stres, niepewność i strach?
Na pewno jest wymagająca. Strażacy pełniący służbę muszą być gotowi na każdą sytuację, ponieważ działania ratownicze są nieprzewidywalne. Służba ta wymaga wysokiej wytrzymałości fizycznej i psychicznej, umiejętności szybkiego reagowania i podejmowania decyzji w trudnych warunkach. W pracy strażaka nie ma miejsca na indywidualności, to praca w zespole. Podczas zdarzeń strażakom towarzyszą różne emocje i uczucia, jednak ważne jest, aby nie paraliżowały one ich pracy. Czasami trzeba umieć odciąć się od tych emocji i realizować zdania z chłodną głową, najlepiej jak się potrafi.
Co czuje strażak podczas akcji? Jakie emocje wywołuje ten zawód? Czy strażak po akcji, w której ratował komuś życie czuje się bohaterem?
Jak wspomniałem powyżej, każdy strażak przeżywa działania inaczej, uzależnione jest to również od rodzaju zdarzenia oraz od sytuacji w której się znalazł. Na pewno działania ratownicze to duży zastrzyk adrenaliny, która pozwala działać szybciej i skuteczniej. Strażak po uratowaniu komuś życia czuje satysfakcję i zadowolenie, nie czuje się bohaterem, bo robi to dla siebie, a nie dla rozgłosu.
Skąd strażacy czerpią wiedzę i umiejętności? Czy są przeprowadzane szkolenia teoretyczne i ćwiczenia praktyczne?
Służba strażaka to nie tylko udział w działaniach ratowniczych. Podczas służby strażacy wykonują wiele zadań, których nie widać na zewnątrz. Służba strażaka trwa 24 godziny. Podczas służby strażacy realizują zadania z utrzymaniem gotowości operacyjnej, czyli przygotowanie sprzętu do działań. Podczas każdej służby realizowane są również zajęcia z doskonalenia zawodowego. Są to zajęcia dydaktyczne prowadzone przez osoby przeszkolone i przygotowane do prowadzenia zajęć w określonej dziedzinie ratownictwa. Prowadzone są ćwiczenia, które mają odwzorować realne działania ratownicze. Dzięki doskonaleniu zawodowemu strażacy pogłębiają wiedzę i umiejętności związane z wykonywanym zawodem.
Co skłoniło Pana, aby wybrać ten zawód? Czy już jako dziecko marzył Pan o tym zawodzie?
W moim przypadku chyba nie mogło być inaczej. Dziadek i ojciec pełnili służbę również w tutejszej komendzie, dodatkowo byli członkami Ochotniczej Straży Pożarnej w Nowej Wsi Lęborskiej. To właśnie od nich zaczynałem uczyć się pożarnictwa. Wychowałem się w Ochotniczej Straży Pożarnej, w związku z czym chyba nie mogło być inaczej. Lubię to co robię i to jest dla mnie najważniejsze.
Kto może zostać strażakiem oraz jak można zostać strażakiem? Jak wygląda rekrutacja?
Strażakiem może zostać każdy, kto spełnia wymagania określone w Ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej tj. „służbę w Państwowej Straży Pożarnej może pełnić obywatel polski, niekarany za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, korzystający z pełni praw publicznych, posiadający co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe oraz zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia tej służby”. Ponadto należy spełnić dodatkowe wymogi stawiane kandydatom do służby zawarte w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie postępowania kwalifikacyjnego w stosunku do kandydatów ubiegających się o przyjęcie do służby w Państwowej Straży Pożarnej. Dokładna droga rekrutacji jest zawsze ogłaszana na stronach komend, które w danym czasie prowadzą nabór do służby. Inną możliwością podjęcia służby w Państwowej Straży Pożarnej jest przyjęcie do służby kandydackiej do jednej ze szkół Państwowej Straży Pożarnej.
Czego można życzyć lęborskim zawodowym strażakom z PSP oraz druhom i druhnom z OSP z terenu powiatu lęborskiego z okazji Międzynarodowego Dnia Strażaka, który w Polsce i na świecie obchodzony był 4 maja, w dniu wspomnienia liturgicznego w Kościele katolickim ich patrona – Świętego Floriana?
Przede wszystkim bezpiecznej służby, zdrowia i wytrwałości. Ponadto korzystając z okazji w imieniu komendanta i swoim chciałbym podziękować wszystkim strażakom za zaangażowanie w pełnieniu codziennej służby oraz skuteczność podczas prowadzonych działań.
Kolejna część wywiadu ze st. kpt. Marcinem Elwartem ukaże się już niebawem na portalu lebork24.info.
Zdjęcia: Starostwo Powiatowe w Lęborku / st. kpt. Marcin Elwart, PSP w Lęborku