Zwyczaj ubierania świątecznej choinki na Kaszubach pojawił się dopiero w pocz. XX w. Choinka zastąpiła wówczas snopek żyta. Snop stawiano w kącie izby, żeby zapewnić obfite plony i dobrobyt w nadchodzącym roku. Do dziś kładzie się pod świąteczny obrus sianko, które jest pozostałością dawnego obyczaju. Świąteczne drzewko przystrajano dopiero w wigilię. Na jego gałązkach wieszano jabłka i ciastka. Kaszubskie tradycje bożonarodzeniowe i noworoczne są gwarne i wesołe. Zachęcają do zabaw całe rodziny i społeczności. Coraz częściej wracają do naszej kultury nie tylko jako element folkloru, ale żywe zwyczaje.
Na Kaszubach już w okresie adwentu, dwa tygodnie przed Wigilią, zaczynano chodzić z szopką. Oprócz tradycyjnej wieczerzy, w samą Wigilię popularne było świętowanie w ogrodach i na polach, wzbogacane licznymi obrzędami mającymi zapewnić pomyślność w nadchodzącym roku. Święta przygotowywane były bardzo dokładnie, gdyż w okresie od Wigilii aż do Trzech Króli prace, takie jak pranie czy szycie były zakazane. Dużą wagę przykładano też do odpowiedniej dekoracji domu. Konstruowano szopki, ruchome figurki oraz inne ozdoby. Wierzono, że gdy Wigilia przypada na niedzielę, jest to najlepsza wróżba, a najgorsza – gdy na środę lub piątek.
Podobnie jak w innych rejonach kraju, wieczerza wigilijna na Pomorzu oraz na Kaszubach była postna, a zasiadano do niej po ukazaniu się na niebie pierwszej gwiazdy. Potraw mogło być dziewięć, dwanaście, czternaście a nawet i trzynaście. Jednym z ważniejszych dań był karp podawany w różnych postaciach: w galarecie, smażony, zapiekany, gotowany bądź w sosie z rodzynek. Oprócz tego na stole nie brakowało klusek pszennych, grochu z kapustą, kapusty z grzybami, kasz, zupy grzybowej, śledzi oraz ziemniaków w mundurkach, zup rybnych a nawet zupy owocowej z kluskami.
Desery złożone z pierników, cukierków, orzechów oraz wypieków były przeznaczone głównie dla dzieci, a talerz ze słodyczami zapewniał pomyślność i dobrobyt. Tradycyjnym wypiekiem kuchni kaszubskiej jest miodny kuch – ciasto z dodatkiem miodu, tartej marchwi i orzechów, często z dodatkiem bakalii, a na wierzchu smarowany warstwą czekoladową lub marmoladą.
Zdjęcie: shutterstock
